Tanım: Endotrakeal entübasyon trakea içine solunum yolunu güvenlik altına almak veya solunumu kontrol etmek amacı ile bir tüp yerleştirilmesidir.
Faydaları: Entübasyon işlemi, havayolunun açık tutulması; havayolu ve solunumun kontrol edilebilmesi; solunum eforunun azalması; aspirasyonun önlenmesi; anestezistin ve diğer aygıtların sahadan uzaklaştırılması ile cerrahi rahatlık sağlanması; sorun olduğunda resusitasyon kolaylığı ve ölü boşluk volümü azalması
Sakıncaları: İşlemin zaman alması ve özellikle güçlük çıktığında özel beceri gerektirmesi, daha derin anestezi gerektirmesi ve bazı komplikasyonlara neden olabilmesi
ENTÜBASYON ENDİKASYONLARI
Anestezi Uygulaması Sırasında: (1)
Baş-boyun ameliyatları
Kas gevşetici verilmesi ve IPPV uygulanması gereken durumlar
Havayolunun kontrolunu güçleştiren pozisyonlarda yapılacak girişimler
Torasik ve abdominal girişimler
Anestezi Uygulaması Sırasında: (2)
Refleks laringospazm gelişebilecek, sistoskopi, hemoroidektomi gibi girişimler
Pediatrik hastalar
Aspirasyon riski olan hastalar
Hipotermik ve hipotansif yöntemler
Genel durumu düşkün hastalar
Havayoluna bası yapan oluşumlar
Anestezi Uygulaması Dışında Endikasyonlar:
İlaç zehirlenmeleri
Sinir-kas hastalıkları
Kardiak arrest
Kafa travması
Bilinci kapalı hastalarda
Havayolu obstrüksiyonu
Yapay solunum gerektiren durumlar
Entübasyon Güçlüğü
İnsidans %1-13 arasında olup, genellikle olguların %2-3'ünde ciddi entübasyon zorluğu vardır.
Entübe edilemeyen hasta insidansı %0.05-0.35 oranındadır.
Entübasyon Güçlüğü Nedenleri
Fizyolojik nedenler (kısa ve adeleli boyun, küçük ve geride mandibula, fırlak üst dişler, küçük ağız, hareketi kısıtlı mandibula veya atlantooccipital eklem, büyük dil, aşırı şişmanlık)
Konjenital anomaliler (koanal atrezi, ansefalosel, Klippel-Fell, Pierre-Robin sendromu gibi
Entübasyon Güçlüğü Nedenleri (2)
Enflamatuar, dejeneratif ve fibrotik olaylar (abse, epiglottit, romatoid veya osteoartrit, ankilozan spondilit, yanığa bağlı yüz ve boyunda fibrozis gibi)
Tümörler
Endokrin nedenler (akromegali, büyük guatr)
Entübasyon Güçlüğü Nedenleri (3)
Travmalar
Yabancı cisim
Cilt ile ilgili sorunlar (yanık, greft, epidermolizis bullosa)
Özelliği olan gruplar (gebelerde ve yenidoğanda)
Güçlüğü Belirleyici Testler
Mallampati testi (orofaringeal görünüm)
Sınıf 1: Uvula, yumuşak damak, tonsil yatağı, ön ve arka plakalar rahatlıkla görülüyor
Sınıf 2: Uvula ve yumuşak damak görülüyor
Sınıf 3: Uvula tabanı ve yumuşak damak görülüyor
Sınıf 4: Uvula dil kökü tarafından kapatılmış, farenks duvarı görülmüyor
Güçlüğü Belirleyici Testler (2)
Wilson Risk Toplamı
Ağırlık, baş ve boyun hareketi, çene hareketi, geride alt çene ve fırlak diş gibi 5 etken herbiri 0-2 arasında skorlanır. Toplam skor 0-10 arasındA skorlanır.
Güçlüğü Belirleyici Testler (3)
Laringoskopik Değerlendirme
I. Derece: Glottisin tamamı görülüyor
II. Derece: Glottis kısmen görülüyor
III. Derece: Sadece epiglot görünüyor
IV. Derece: Epiglotta görünmüyor
Güç Entübasyonda İzlenecek Yollar
Basit yöntemler
BURP manevrası
Düz bleyd kullanılması
Lateral yaklaşım
Laringeal maske
Özel Yöntemler
Optik stile ile kör entübasyon
Fleksibl fiberoptik bronkoskop
Kombi tüp
Retrograt entübasyon
Krikotirotomi
Uyanık entübasyon
Perkütan trakeostomi
Cerrahi trakeostomi
Entübasyonun Fizyopatolojik Etkileri
KVS Etkileri
Taşikardi
Kan basıncında yükselme
Ekstrasistol
Prematür ventriküler atımlar
Entübasyonun Fizyopatolojik Etkileri (2)
Solunum Sistemi Üzerine (hipoksi, hiperkapni, larengeal ve bronşial spazm)
İntrakranial basınç artışı
İntraoküler basınç artışı
Sindirim sistemi (süksinilkoline bağlı fasikülasyonlar sonucu intragastrik basınç artışı ve regürjitasyon riski)
Endotrakeal Entübasyon Komplikasyonları
Entübasyon yapılırken
Entübasyon süresince
Ekstübasyon sırasında
Postoperatif dönemde
Entübasyon Yapılırken
Dişler,dudaklar, farenks, larenks ve burna direkt travma
Servikal vertebra kırık/çıkığı
Göze travma
Mediastinal amfizem
Retrofarengeal travma
Gastrik içerik veya yabancı cisim
Özofagus entübasyonu
Çenede sublüksasyon
Entübasyon Süresince
Tüpün daralması veya tıkanması
Trakea veya bronş rüptürü
Mide içeriği aspirasyonu
Yumuşak dokuda ülserasyon, ödem
Tüpün yer değiştirmesi
Ekstübasyon Sırasında
Glottik hasar
Trakeal kollaps
Havayolu obstrüksiyonu
Bronkospazm
Postoperatif Dönemde (0-72 saat)
Boğaz ağrısı
Glottik ödem
Enfeksiyon
Vokal kord paralizisi
Lingual sinir hasarı
Postoperatif Dönemde (Geç dönem)
Laringeal ülser veya granülom
Laringotrakeal veb ve membran
Laringeal fibrozis
Trakeal fibrozis, stenoz
Trakeal dilatasyon
Disfaji
Burun deliğinde daralma